Lokalny system przeciwdziałania przemocy w rodzinie został opisany w dokumencie pn: Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie. Przyjęto go Uchwałą Nr XLVII/622/2022 z dnia 25 października 2022 r. w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2022-2030. Głównym celem Programu jest ograniczenie skali zjawiska przemocy w rodzinie i ochrona ofiar przemocy w rodzinie w Gminie Miasta Jaworzna.
Cel realizowany jest w oparciu o następujące cele szczegółowe:
- zwiększenie poziomu wiedzy i świadomości społecznej w zakresie problemów związanych ze zjawiskiem przemocy domowej z uwzględnieniem mechanizmów przemocy i wskazaniem na ich społeczną szkodliwość;
- intensyfikacja oddziaływań profilaktycznych i edukacyjnych w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie ( kierowanych do różnych grup społecznych);
- zwiększenie dostępności i skuteczności ochrony oraz wsparcia osób dotkniętych przemocą w rodzinie;
- zwiększenie skuteczności oddziaływań wobec sprawców przemocy w rodzinie;
- podnoszenie standardów działań w obszarze profilaktyki i interwencji przedstawicieli instytucji i organizacji pozarządowych zajmujących się problemem przeciwdziałania przemocy w naszym mieście.
Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie
Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie został powołany w związku z wejściem w życie nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 10 czerwca 2010 roku nakładającej na gminy tworzenie zespołu jako podstawowego elementu gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Celem Zespołu jest organizowanie, integrowanie i koordynowanie działań służb, instytucji, organizacji i specjalistów w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie w mieście Jaworzno. Rada Miejska w Jaworznie Uchwałą Nr III/19/2010 z dnia 23 grudnia 2010 roku w sprawie określenia trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków Zespołu Interdyscyplinarnego do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz szczegółowych warunków jego funkcjonowania zapoczątkowała procedurę powstania Zespołu Interdyscyplinarnego w Jaworznie. Po podpisaniu porozumień z instytucjami miejskimi, których przedstawiciele zostali wytypowani do składu Zespołu Interdyscyplinarnego, Prezydent Miasta Zarządzeniem Nr WZ/0151/90/11 z dnia 30 marca 2011 r. w sprawie powołania Zespołu Interdyscyplinarnego do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie wpisał ich w skład Zespołu, który rozpoczął formalnie swoją działalność. W 2015 roku nastąpiła zmiana kadencji Zespołu, jego nowy skład został powołany Zarządzeniem Nr WZ.0050.109.2015 Prezydenta Miasta Jaworzna z dnia 8 kwietnia 2015 r. w sprawie powołania Zespołu Interdyscyplinarnego do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2015-2019.
W 2019 roku Uchwałą Nr VIII/92/2019 Rady Miejskiej w Jaworznie z 30 maja 2019 roku w sprawie określenia trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków Zespołu Interdyscyplinarnego w Jaworznie oraz szczegółowych warunków jego funkcjonowania zmieniono czas trwania kadencji Zespołu Interdyscyplinarnego z pięcioletniego na nieokreślony. Ponieważ rok 2019 był rokiem, w którym zakończyła się kadencja II Zespołu Interdyscyplinarnego, na mocy Zarządzenia Nr WZ.0050.278.2019 Prezydenta Miasta z 12 września 2019 w sprawie powołania Zespołu Interdyscyplinarnego do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie dnia 18.09.2019 roku został powołany kolejny Zespół Interdyscyplinarny.
Obsługę administracyjno – techniczną Zespołu zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie zapewnia Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Jaworznie. Siedziba Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie mieści się w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Jaworznie – Dział Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie przy ul. Jagiellońskiej 9. Kontakt telefoniczny: (32)6181879 od poniedziałku do środy w godzinach: 7.00 – 15.00 w czwartek 7.00 – 16.00, piątek 7.00 – 14.00. W skład Zespołu wchodzą 24 osoby będące przedstawicielami: Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, Ośrodka Interwencji Kryzysowej, Powiatowej Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej, Ogniska Wychowawczego, Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Komendy Miejskiej Policji, przedstawiciele jednostek oświatowych działających na terenie m. Jaworzna, Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej, przedstawiciele zakładów opieki zdrowotnej działających na terenie m. Jaworzna, Stowarzyszenia „Nasza Przystań”, Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Dobroczynnego, Sądowej Służby Kuratorskiej przy Sądzie Rejonowym w Jaworznie, Straży Miejskiej, Wydziału Zarządzania Kryzysowego i Ochrony Ludności Urzędu Miejskiego, Prokuratury Rejonowej. Ponadto w mieście Jaworznie powoływane są przez Przewodniczącą Zespołu grupy robocze, podejmujące działania w indywidualnych przypadkach w ramach procedury „Niebieskie Karty”.
Zadania Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie
Zadania Zespołu są określone w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
Do zadań Zespołu należy integrowanie i koordynowanie działań podmiotów oraz specjalistów w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w szczególności przez:
- diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie;
- podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku;
- inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie;
- rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy środowisku lokalnym;
- inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie;
- organizowanie, integrowanie i koordynowanie działań służb, instytucji, organizacji i specjalistów w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie w mieście Jaworzno;
- opracowanie i realizacja Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie;
- wdrożenie i nadzór nad realizacją interwencyjnej procedury „Niebieskie Karty” oraz pracą grup roboczych zajmujących się planowaniem i realizacją pomocy rodzinom z problemem przemocy.
Procedura „Niebieskie Karty”
W dniu 18 października 2011 roku weszła w życie unowocześniona procedura pod nazwą „Niebieskie Karty”. Podejmowanie interwencji w środowisku wobec rodziny dotkniętej przemocą odbywa się w oparciu o procedurę „ Niebieskie Karty” i nie wymaga zgody osoby dotkniętej przemocą w rodzinie.
Procedura przewiduje ścisłą współpracę służb realizujących zadania dotyczące przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Jej celem jest zapobiegnięcie dalszemu stosowaniu przemocy w rodzinie oraz zrealizowanie indywidualnego planu pomocy. Procedura „Niebieskie Karty” obejmuje ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty i ochrony zdrowia, w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy w rodzinie.

Wszczęcie procedury „Niebieskie Karty” następuje przez wypełnienie formularza „Niebieska Karta – A” w przypadku powzięcia , w toku prowadzonych czynności służbowych lub zawodowych, podejrzenia stosowania przemocy wobec członków rodziny lub w wyniku zgłoszenia dokonanego przez członka rodziny lub przez inną osobę będącą świadkiem przemocy w rodzinie. Do wypełniania formularza „Niebieska Karta – A” są zobowiązani: Policjant, przedstawiciel jednostki organizacyjnej pomocy społecznej – pracownik socjalny, przedstawiciel ochrony zdrowia – lekarz, pielęgniarka, ratownik medyczny, przedstawiciel oświaty – nauczyciel, przedstawiciel gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. Wszczęcie procedury nie wymaga zgody osoby dotkniętej przemocą w rodzinie. Po wypełnieniu formularza „Niebieska Karta – A” osobie, co do której istnieje podejrzenie, że dotyczy jej przemoc, przekazuje się formularz „Niebieska Karta — B”. Jeżeli tą osobą jest dziecko, formularz „Niebieska Karta — B” przekazuje się rodzicowi, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu albo osobie, która zgłosiła podejrzenie stosowania przemocy w rodzinie. Po sporządzeniu formularza „Niebieska Karta – A” należy przekazać go do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia wszczęcia procedury. Kopię wypełnionego formularza „Niebieska Karta – A” pozostawia się u wszczynającego procedurę. Przewodniczący zespołu interdyscyplinarnego po otrzymaniu formularza „Niebieska Karta – A” niezwłocznie, lecz nie później niż w ciągu 3 dni od dnia jego otrzymania przekazuje formularz członkom zespołu interdyscyplinarnego. Członkowie zespołu bądź grupy roboczej wypełniają formularz „Niebieska Karta – C” na posiedzeniu, w obecności zaproszonej osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie. Na posiedzenie zespołu interdyscyplinarnego lub grupy roboczej nie zaprasza się dziecka. Osoba dotknięta przemocą w rodzinie nie ma obowiązku stawienia się na spotkanie. Nie grozi jej za to żadna sankcja. Taka sytuacja nie wstrzymuje jednak prac zespołu. W dalszej kolejności członkowie zespołu bądź grupy roboczej wypełniają formularz „Niebieska Karta – D” w obecności osoby, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie. Osoba ta zostaje wezwana na posiedzenie zespołu bądź grupy roboczej. Jeżeli domniemany sprawca przemocy nie stawi się na wezwanie zespołu, bądź grupy roboczej, to taka sytuacja nie wstrzymuje dalszych działań specjalistów, choć niewątpliwie przeprowadzenie rozmowy z domniemanym sprawcą jest ważne dla ustalenia planu pomocy rodzinie. W następnej kolejności obowiązkiem zespołu jest wnikliwe przeanalizowanie sprawy, przygotowanie planu pomocy rodzinie i realizowanie go w dalszej części procedury.
Zakończenie procedury jest możliwe w przypadku:
- ustania przemocy w rodzinie i uzasadnionego przypuszczenia o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy w rodzinie oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy
- rozstrzygnięcia o braku zasadności podejmowania działań.
Zakończenie procedury wymaga udokumentowania w formie protokołu podpisanego przez przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego. O zakończeniu procedury powiadamia się podmioty uczestniczące w procedurze po jej zakończeniu.
Do pobrania:
- Informator – dane teleadresowe Instytucji systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie – obszar Gmina Miasta Jaworzno – (rozmiar: 62KB, plik .PDF)
- Informator dotyczący danych teleadresowych Instytucji realizujących działania adresowane do osób stosujących przemoc w rodzinie – obszar Gmina Miasta Jaworzno – (rozmiar: 61KB, plik .PDF)
- Formularz Procedury „ Niebieskie Karty” – część A – (rozmiar: 372KB, plik .PDF)
- Formularz Procedury „ Niebieskie Karty” – część B – (rozmiar: 84KB, plik .PDF)